Przebudowa Mercedesa Vario została zakończona – w naszym mniemaniu – sukcesem ❤ Chciałabym przybliżyć wszystkim zainteresowanym jak wyglądała cała procedura i praca. Ostatecznie, zajęło nam to blisko pół roku, więc jest o czym mówić. Jednak zanim wejdziemy na tematy stricte przebudowy warto przyjrzeć się przepisom z taką przebudową związanymi. Nie będę tutaj przywoływała wszystkich przepisów prawnych i rozdrabniała się na drobne. Wariantów jest bowiem zbyt wiele, a każdy przypadek może być nieco inny. Opiszę formalności z jakimi my musieliśmy się zmierzyć na każdym z etapów prac przy zakupie, przebudowie i rejestracji.

 „Jednych rzeczy mogę was nauczyć, innych uczycie się z książek. Ale są pewne rzeczy, które trzeba po prostu zobaczyć i poczuć” 

   Khaled Hosseini    

Cześć! Witam Cię w mojej serii wpisów Książki Miesiąca

Będą tutaj pozycje, które udało mi się przeczytać w każdym miesiącu 2021 roku. Uważam, że czytanie książek, bardzo nas rozwija i to na wielu polach. Pozwala spojrzeć szerzej na świat, poznać nowe perspektywy, zobaczyć pewne problemy i oczywiście świetnie działa na wyobraźnię. Dlatego, nie czekaj tylko łap za książki i pozwól sobie odkryć nowe światy. Forma Książek Miesiąca będzie prosta – krótkie miesięczne podsumowanie, opis każdej książki, moja subiektywna opinia i ocena użytkowników portalu www.lubimyczytac.pl. Książki to podróże i tutaj nie ma dyskusji. Zaczynamy!

Nie wiem, czy kiedyś byłam na drodze, która jeszcze mniej zasługiwałaby na miano drogi. Teoretycznie była na mapie, a nawet na dwóch, teoretycznie  jechał z nami na stopa lokalny mieszkaniec okolicznych gór, teoretycznie lepiej byłoby autem 4x4, ale tym też miało się dać. Nie dało się, jednak nie było nam pisane przedrzeć się przez te dziewicze marokański tereny łączące dwa przepiękne wąwozy. Dades i Todra, wszystkim znane i rzadko kiedy omijane. Dziś o przygodzie w wąwozach i drodze, której nie było.

Mamy już samochód, mamy już Bartka i mamy już południe. Plan jest prosty – jutro przed wieczorem chcemy być w mieście Merzouga, aby wybrać się na nocowanie na pustyni Erg Chebbi. Czeka nas ponad 460 kilometrów jazdy, co z warunkach Marokańskich dałoby około 7 godzin jazdy. Dałoby, gdyby człowiek siedział i jechał. Jednakże postanowiliśmy zrobić to w myśl słów „Czasami cel podróży nie jest najważniejszy, liczy się sama droga, to czego się na niej dowiadujesz, co robisz.” i co chwila wynajdywać na trasie jakieś smaczki. Lecimy, a w zasadzie jedziemy.

Na jednym jedynym polskim blogu podróżniczym znalazłam wzmiankę o tym miejscu.  Od pierwszego wejrzenia zapragnęłam tutaj przyjechać, bo na żadnej z relacji o Maroko nie zobaczyłam jeszcze tak przepięknej zieleni. Maroko kojarzyło mi się z czerwonymi i gliniastymi budynkami, czarnymi i kamienistymi drogami, złotym piaskiem pustyni lub plażami ciągnącymi się wzdłuż wybrzeża, już prędzej z czterotysięcznikami w Atlasie Wysokim. Jednak na żadnym ze zdjęć nie widziałam takiej zieleni i te właśnie płuca Maroko chciałam zobaczyć. Niezwykły wodospad postawił kropkę nad i – tego z planu nie wykreślę.

 „Ja sobie poczytam, bo życie jest krótkie” 

   Carlos Ruiz Zafón   

Cześć! Witam Cię w mojej serii wpisów Książki Miesiąca

Będą tutaj pozycje, które udało mi się przeczytać w każdym miesiącu 2021 roku. Uważam, że czytanie książek, bardzo nas rozwija i to na wielu polach. Pozwala spojrzeć szerzej na świat, poznać nowe perspektywy, zobaczyć pewne problemy i oczywiście świetnie działa na wyobraźnię. Dlatego, nie czekaj tylko łap za książki i pozwól sobie odkryć nowe światy. Forma Książek Miesiąca będzie prosta – krótkie miesięczne podsumowanie, opis każdej książki, moja subiektywna opinia i ocena użytkowników portalu www.lubimyczytac.pl. Książki to podróże i tutaj nie ma dyskusji. Zaczynamy!

Oglądałeś już Gladiatora, Aleksandra, Klejnot Nilu, Księcia Persji, a może Grę o tron? Nie? Spoko, ja też nie, więc jeszcze nie uciekaj. Tak? To zapewne będziesz wiedział o czym mowa. Ajt Ben Haddu został ukochany przez reżyserów filmowych i nie bez przyczyny. Dokładnie ta osada idealnie prezentuje się w kamerze, oddając świetny klimat, a dzięki położeniu na terenie Maroka, które w tym rejonie jest stabilne politycznie i bezpieczne idealnie spełnia się w roli filmowego planu. Oczywiście dzięki temu stało się ogromnie popularnym miejscem wśród turystów, którzy na własne oczy chcą zobaczyć znane sobie sceny. Dla osób, które filmów nie oglądają (jak np. ja) miasto może być równie ciekawe, ze względu na swoją historię i piękne walory.

Tytułem wstępu będzie o marokańskiej budowlance, a jak chcesz przejść od razu do miasta to łap

↓ KLIK ↓

Nie znam się na architekturze, ale nie trzeba być specjalistą, aby dostrzec, że w tych Marokańskich budowach to nie do końca wszystko gra. Już na pierwszy rzut oka widać pochylone ściany, dziwne dobudówki, nic tutaj nie ma ani pionu, ani poziomu. Czasami powątpiewam, aby nad budowami czuwał tutaj jakikolwiek architekt, albo chociaż ktoś w żółtym kasku z uprawnieniami do kontroli. Może też dzięki temu jest w tym coś magicznego, bo o tej architekturze powiedzieć można wiele, ale na pewno nie, że jest nudna, jednorodna, mimo że sprawia wrażenie niechlujnej.

Przeczytaj też wpis o Chafchaouen I zobacz zdjęcia tego miasta, to jeszcze bardziej przekonasz się co mam namyśli.

Maroko od północy aż po południe posiada mnóstwo zachowanych murów obronnych, medyn, bram, ksar i kasb chociaż z uwagi na materiał budulcowy nie wszystkie są powalająco stare. Ilość i nazewnictwo poszczególnych elementów architektury, miast i budynków może przywrócić o zawrót głowy, ale z drugiej strony w języku polskich podział jest równie obszerny. Na potrzeby poznania Ajt Ben Haddu wyjaśnię trzy, żeby było lekko i przyjemnie.

Ksar, kasba i agadir - co jest czym

Ksar idzie na pierwszy ogień, bo jest starszym wynalazkiem. Ksary to otoczone murami wioski, często w regionach pustynnych, górskich czy marokańskich oaz. Miały na celu zapewnienie bezpieczeństwa mieszkańcom żyjącym wewnątrz, gdzie Ci mieli swoje domy, zwierzęta, pracę i meczet. W murach ksaru budowanego na planie kwadratu, często z jedną bramą i wieżami na jego wierzchołkach toczyło się normalne, dużo bezpieczniejsze życie. Pewnie dzięki temu były też schronieniem dla podróżujących karawan.

Kasba natomiast jest fortecą, zespołem obronnym górującym nad miastem. Wewnątrz jej murów wznoszono pałac władcy, magazyny mieszczące zapasy na wypadek oblężenia, koszary i mieszkalne domy. Materiałem budulcowym był piasek, glina, cegła i słoma, co jak można się domyślić nie stanowiło połączenia zapewniającego im długowieczność. Jednak nadal na terenie kraju możemy zobaczyć kilka perełek, bardzo dziś zadbanych ze względu na kulturowe dziedzictwo i walory turystyczne.

Agadir i proszę nie mylić tego z nadmorskim kurortem by ufortyfikowanym spichlerzem i cytadelą. Obiekty te, o ile jeszcze są w dobrej formie robią wielkie wrażenie swoją mocarnością. Skrywały one w swoich murach wszystko co cenne: zwierzęta, zboża, pieniądze, biżuterie, dywany czy amunicję.

Ajt Ben Haddu dla przykładu jest ksarem, wewnątrz którego jest kasba i Agadir.

Ajt Ben Haddu jest chyba najpopularniejszym ksarem w Maroku i wcale nie dziwota, bo jest zjawiskowo piękny! Szacuje się, że osada powstała w wieku XVI, więc ma jakieś 500 lat. Całkiem sporo jak na budulec, który jak jest sucho to on też, a jak pada to ściana spływa razem z deszczem. Całe szczęście dla marokańskiej architektury deszcz nie wita tu zbyt często, a Marokańczycy podobno rok w rok dokonują renowacji ksaru, bo doskonale wiedzą co przyciąga filmowców i turystów. Jednak nie żeby tylko to było motywacją do utrzymywania ksaru w najlepszym możliwym kawałku. Wpisana jest ona bowiem na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO od 1987 roku, a jak wszyscy wiemy, o światowe dziedzictwo dbać już trzeba!

Szlak tysiąca kasb w Dolinie Dades

Ciężko powiedzieć, że ksar ma już lata świetności za sobą, bo patrząc na to jak obecnie funkcjonuje to raczej nie. O ile są turyści, bo w 2019 roku byli, a dziś trudno mi powiedzieć. Mam nadzieję, że sytuacja w miastach utrzymujących się głównie, a w zasadzie tylko z turystyki nie przypomina tej z lat 30. XX wieku, kiedy francuskie wojska zbudowały przełęcz Tizi n’Tichka, przez co kasba Ajt Ben Haddu straciła na znaczeniu dla karawan podróżujących z Ouarzazat do Marrakeszu. Ajt Ben Haddu leży na trasie zwanej szlakiem tysiąca kasb, ciągnącej się wzdłuż kanionu rzeki Dades (poniżej wrzucam mapę poglądową ze strony http://www.rogermimo.com/en.RUTA.htm). Wracając - wtedy, w roku 2019 miasto kwitło turystyką i o dziwo nie wywarło na nas wrażenia, że chce wyciągnąć z nas wszystkie pieniądze (jak to było np. w Marrakeszu). Czuliśmy się tutaj zadziwiająco dobrze i swobodnie, a o to nieraz ciężko w marokańskim mieście.

Dojazd do Ajt Ben Haddu

Zabytkowy ksar Ajt Ben Haddu położony jest w idealnym punkcie, bo zaledwie 10 kilometrów od głównej drogi N9. Najbliższe miasto z lotniskiem to Marrakesz, od którego dzieli go 189km i jest idealnym punktem na trasie organizowanych wycieczek na pustynie i bez znaczenia, czy mówimy o Erg Chebbi, czy Erg Chigaga. W Marrakeszu znajdziemy wiele ofert organizujących jednodniowe wyjazdy do Ajt Ben Haddu, a wybierając dwu-trzydniowy wyjazd na pustynię warto dopytać, czy plan podróży zakłada odwiedzenie tego ksaru. Nasz plan zakładał, że zawitamy tutaj jadąc z wąwozów w Atlas Wysoki.

Zwiedzanie zabytkowego ksaru

Obecnie w historycznym Ajt Ben Haddu Marokańczycy w zasadzie nie mieszkają (mówię o roku 2019), a swoje domostwa mają za rzeką w nowocześniej części miasta. Od 2011 oba miejsca łączy most, którym do zabytkowego ksaru zmierzają turyści oraz pracujący tam Marokańczycy.  W nowej części miasta zostawiamy samochód i powili zmierzamy do przepięknego ksaru, który już z daleka robi wrażenie. Wszystko tutaj ma ten sam, czerwono-pomarańczowo-żółty kolor, który inaczej prezentuje się w różnych porach dnia. Po wejściu na teren ksaru można od razu znaleźć przewodnika, który za niewielką opłatę prowadzi nas po całym przybytku. My tego nie zrobiliśmy i spacerowaliśmy na własną rękę i z perspektywy czasu żałuję tej decyzji. Przy okazji, niemalże każdy Marokańczyk w tej osadzie może pochwalić się udziałem w kręconych tutaj filmach jako statysta. Są z tego bardzo dumni i zdjęcia poszczególnych filmowych scen wiszą w wielu miejscach.

Co pięknego czeka na nas w Ajt Ben Haddu

Oficjalne wejście prowadzi przez most i my po dotarciu do głównej bramy nie musieliśmy płacić żadnej opłaty wejściowej. Inną opcją jest przejście przez rzekę, a w zasadzie jej wyschnięte koryto. Przygotowane ku temu są deski i worki z piaskiem. Ajt Ben Haddu położone jest na zboczu góry, dzięki czemu budynki powoli pną się do góry. Wewnątrz obronnych bram stoją dawne budynki mieszkalne które łączą wąskie uliczki i ciekawe przejścia. Idąc od dołu mijamy stragan za straganem i trzeba naprawdę mocno się trzymać w rydzach, aby nie popaść w zakupowy szał. Cieszę się, że do był już któryś dzień w Maroku, bo inaczej chyba bym przepadła.

Przepiękne rękodzieło i jedyna pamiątka z Maroko

Na dolnych kondygnacjach Ajt Ben Haddu, stoi stragan na straganie i Marokańczycy, który wykonują ręcznie wiele pamiątek. Najpiękniejsze wydały nam się ręcznie malowane pocztówki i obrazy. Podglądając pracę i robiąc zdjęcia warto w zamian za to dokonać zakupu chociaż drobnej pocztówki. Do malowania wykorzystywane są pędzel i herbata oraz szafran. Podczas samego procesu malowania widać tylko lekkie smugi. Po skończonym malowaniu, który nadal niewiele sobą reprezentuje artysta umieszcza kartkę nad płomieniem z palnika i dzieje się magia. Obraz ukazuje nam się w pełnej okazałości i pokazuje karawany wielbłądów na tle marokańskich ksarów. Oczywiście jest wiele wzorów i formatów, a wszystkie są przepiękne.

Wracamy do zwiedzania

Miasto jest idealnym miejscem na spacer, po prostu spacer połączony z piciem herbaty i zaglądaniem w różne zaułki. Wielu Marokańczyków chętnie zaprasza nas do wnętrz swoich domów opowiadając przy okazji, jak wyglądało tutaj tradycyjne życie. W kilku budynkach kręcono też filmowe sceny i możesz sobie usiąść jak niejeden aktor. Idąc dalej można natknąć się na obiekty postawione specjalnie na potrzeby filmów, dlatego że tylko niektóre z nich ponownie rozebrano. Inne zostały i są ozdobą po dziś dzień, jak np. najsłynniejsza brama z filmu Gra o Tron. Mamy też zabytkowe budynki publiczne, dawny meczet, kasba, a na najwyższej kondygnacji stoją ruiny Agadir, tj. ufortyfikowanego spichlerza. Schodząc niżej można zobaczyć plac i dwa cmentarze: muzułmański i żydowski.

Dawne miejsce życia muzułmanów i żydów

Ajt Ben Haddu było osadą wielokulturową, stąd między innymi pozostałości dwóch cmentarzy. Na co dzień mieszkali tu żydzi i muzułmanie, a otwarte bramy dla przyjezdnych karawan stwarzało sytuacje, kiedy wewnątrz murów kasby była cała mozaika religii i kultur. Dziś w mieście nie mieszkają już Żydzi, mimo że kiedyś ich społeczność w całym Maroku była ogromna. Niegdyś w całym Maroku żyło około 300 tysięcy, a obecnie szacuje się, że pozostał  z tego zaledwie 1%. W Ajt Ben Haddu zachował się więc stary cmentarz, równie stara żydowska dzielnica mallah oraz żywe wspomnienia o nich w głowach mieszkających tu od lat Marokańczyków.  

Dziś Ajt Ben Haddu jest miejscem żyjącym z kinematografii i turystyki. Jest tutaj przepięknie i dużo swobodniej niż w dużych marokańskich miastach.

Stanowczo polecam – Maja R.

Chabrowa polana, tajemnica szafiru, lazurowe wybrzeże, błękitny topaz, lodowy błękit i wiele, wiele innych. Nie mam pojęcia ile kolor niebieski może mieć odcieni, ale specjaliści od barw ze wszystkich Dekorali, Śnieżek i Magnatów mogą przyjeżdżać tutaj, do miasta Chefchaouen szukać inspiracji i uczyć się kolorów. Miejsce okrzyknięte niebieską perłą Maroko. Wyskoczyliśmy tutaj na jeden dzień odwiedzając przy okazji okoliczne szlaki. Jednak samo miasto zasługuje na oddzielnie opowiedzianą historię. Dlatego zapraszam do lektury ❤

To były piękne chwile, pierwsze zetknięcie ze złotym piaskiem, który mienił się wieloma innymi odcieniami w zależności od kąta padania promieni słonecznych. Pierwsze doświadczenie z pustynią i to od razu z największym jej obszarem na Świecie. Mowa oczywiście o piaskach Sahary, wędrówce w karawanie na jednogarbnych wielbłądach i noclegu w berberskiej wiosce na środku pustyni Erg Chebbi. Odkąd zakupiłam bilety do Maroko i przeczytałam o takiej opcji, od razu trafiła ona na listę moich marzeń. Przeczytasz tutaj jak zorganizować się na taki wyjazd i co można robić w Maroku - jednym z najpopularniejszych afrykańskich krajów, do którego (przynajmniej przed covidem) kierowali się rodacy.  W drogę.

Planując lot ma Maroko mieliśmy dwa punkty TOP, które musiały zagrać choćby nie wiem co. Jednym z nich i to chyba tym najważniejszym był Atlas Wysoki. Mimo że lądowaliśmy w Fez, które od górskiej części Maroko dzieli ponad 600 Kilometrów nie zrażaliśmy się drogą. Ciągnęło (mnie szczególnie) nas na najwyższy szczyt Maroko, czyli na 4167 metrowy Jebel Toubkal. Przy dobrych warunkach i dobrej kondycji mógł zostać on moim pierwszym czterotysięcznikiem. O tym jak się tam dostać, co ze sobą zabrać, ile to kosztuje i czy zdobyłam swój pierwszy czterotysięcznik? Zapraszam ❤

 „Bardzo wiele książek należy przeczytać po to, aby sobie uświadomić, jak mało się wie” 

   Nikołaj Gogol   

Cześć! Witam Cię w mojej serii wpisów Książki Miesiąca

Będą tutaj pozycje, które udało mi się przeczytać w każdym miesiącu 2021 roku. Uważam, że czytanie książek, bardzo nas rozwija i to na wielu polach. Pozwala spojrzeć szerzej na świat, poznać nowe perspektywy, zobaczyć pewne problemy i oczywiście świetnie działa na wyobraźnię. Dlatego, nie czekaj tylko łap za książki i pozwól sobie odkryć nowe światy. Forma Książek Miesiąca będzie prosta – krótkie miesięczne podsumowanie, opis każdej książki, moja subiektywna opinia i ocena użytkowników portalu www.lubimyczytac.pl. Książki to podróże i tutaj nie ma dyskusji. Zaczynamy!

Zrobiłam to!

Po raz kolejny stanęłam na linii startu biegu górskiego, a dokładnie Zimowego Maratonu Ślężańskiego. Od razu wyjaśnię, bo nazwa jest dwojako myląca. Po pierwsze słowo Maraton odnosi się raczej do imprezy biegowej, jednak startują na niej dwa dystanse: 43 kilometrowego maratonu i 24 kilometrowego półmaratonu i ja ukończyłam bieg na krótszym dystansie. Po drugie, trochę śmieszki, ale w lutym 2021 roku przez restrykcje wprowadzone przez polski rząd nie do końca był to Zimowy Maraton Ślężański, a jak mówi regulamin Zimowe Budowanie Odporności. Także w sobotę, 6 lutego 2021 wzięłam udział w Zimowym Maratonie, który był półmaratonem, albo w zasadzie powinien nim być, gdyby nie był Zimowym Budowaniem Odporności.